IX Governu Konstitusionál,  lideradu husi S.E Primeiru Ministru,  Kay Rala Xanana Gusmão, segunda loron 24/06/2024, realiza serimónia entrega “Golden Boy” no instalasaun dahuluk ba Cabo Submarino Sul iha Timor-Leste, ba estasaun aterajein ka Cable Station (CLS),  ne’ebé sai pontu ba koneksaun entre Dili no Darwin.

Iha fatin hanesan,   S.E Primeiro Ministru, Sr. Kayrala Xanana Gusmão, hateten “ Loron ohin sai hanesan istoria iha viajen transformasaun dijital, sistema kabu submarinu súl Timor-Leste ida ne’e mós laos deit mudansa signifikativu iha ami nia dezelvolvimentu infraestrutra, maibe hanesan mós testemuña ba kompromisu ne’ebé boot ba dezelvolvimentu Timor-Leste nian”.

Projetu dada Cabo Submarino ne’e nu’udár esforsu husi husi tinan 2012, hodi liberaliza setór telekomonikasaun iha Timor-Leste no iha  VIII Governu konstitusional ne’ebe lidera husi S.E Primeiru-Ministru, Taur Matan Ruak, halo  kontratu akizisaun no instalasaun Cabo Submarino fibra óptika  husi Kompañia Alcatel SubMarine Network Austrália (ASN) mai Timor Leste.

Enkuantu govenu rasik deside hodi atribui naran martíres  da Pátria (Saudozu) na’in-ualu (8) nian bá Repetidor-hitu  (7) no Branching Unit ida (1) hanesan onra ida atu dignifika eroi sira-nian iha luta ba ukun rasik-aan.

Martir sira-nia naran ne’ebé tau ka saran bá Repetidor ho Branchit Unit  mak hanesan: Repetidor no R4101 Saudoza Maria Udu Bele, Repetidor no R4102 Saudza Rosa Bonaparte Soares ” Muki”, Repetidor no R4103 Saudoza Dulce Maria da Cruz ” WE WE”, Repetidor no R4104 Saudozu Fernando de Araújo La sama, Branch unit Saudozu Espirito Santo, Repetidor no R4301 Saudozu José da Silva, Repetidor no R4302 Saudozu Venâncio Ramos Amara Ferraz, no Repetidor no R4303 saudozu Dinis Carvalho da Silva “Nelo Kadomi Timor” .

Naran veteranu na’in-ualu ne’ebé saran ba repetidor no Branchit unit hirak ne’e  hetan aprovasaun husi Konsellu Ministru  iha loron,  5 fulan-Juñu 2024 ne’ebe aprezenta husi Ministru Transporte no Komunikasaun, Sr. Miguel Marques Manitelu.

Entretantu iha seremonia ne’e hetan partisipasaun masimu husi membru governu dasia, reprezentante kompañia Alcatel Submarine Netwok (ASN), Embaixadora Australia mai Timor –Leste Sr.a Caitlin Wilson, konvidadus sira.