Vise-Ministru ba Asuntus Parlamentares (VMAP), S.E. Adérito Hugo da Costa akompanha husi Prezidente Konsellu Administrasaun Centro Nacional Chega!I.P, Manuel Pereira, no mos autoridade no parseiru sira lansa fatuk dahuluk konstrusaun Uma Memória ba Esperansa (UMbE) ba sobrevivente Sra. Irenia Bi-Bui de F. Sousa, iha Suku Kairui, Postu Administrativu Laleia, Munisipiu Manatuto.  (photo/©mediaVMAP)

Manatuto, 14 Jullu 2025 – Vise-Ministru ba Asuntus Parlamentares (VMAP), S.E. Adérito Hugo da Costa akompanha husi Prezidente Konsellu Administrasaun Centro Nacional Chega!I.P, Manuel Pereira, no mos autoridade no parseiru sira lansa fatuk dahuluk konstrusaun Uma Memória ba Esperansa (UMbE) ba sobrevivente Sra. Irenia Bi-Bui de F. Sousa, iha Suku Kairui, Postu Administrativu Laleia, Munisipiu Manatuto.

Sobrevivente ne’e moris ho kondisaun vulneravel liu tanba kauza husi konflitu pasadu 1974-1999. Lansamentu fatuk dahuluk ba UMbE ba sobrevivente ne’e nu’udar simbolu ba konstrusaun uma lima (5) ne’ebé sei harii iha munisipiu sira seluk.

Distribuisaun Uma iha Munisipiu Sira mak hnesan, Munisipiu Baucau uma rua (2), Munisipiu Manufahi uma rua (2), no Munisipiu Ainaro uma ida (1).

Aleinde ne’e Asosiasaun Vítima Konflitu Politiku 1974-1999 nu’udar parseiru Centro Chega!I.P nian, mai sai hanesan implementador ba projetu refere.

Iha okaziaun ne’e Vise Ministru ba Asuntus Parlamentares (VMAP), S.E. Adérito Hugo da Costa esplika katak Uma Memória ba Esperansa ne’ebé Centro Chega!I.P halo nu’udar obra estadu nian tuir promete IX governo nian, tanba faz parte husi relatóriu CAVR no CVA ne’ebé ko’alia kona-ba programa reparasaun.

“Centro Chega!I.P nu’udar ajensia espesializadu ne’ebé tau matan ba vítima no sobrevivente sira ne’ebé sofre ba funu durante tinan naruk,” dehan VMAP.

Nia salienta liutan katak sobrevivente na’in 6 ne’ebé hetan UMbE, sira merese duni tanba sira moris ho kondisaun ida vulneravel liu.

Centro Chega!I.P agradese entidade sira hotu nia servisu hamutuk no husu autoridade lokál liu-liu Xefe Suku, Xefe Aldeia no komunidade sira nia apoiu bele aselera projetu ne’e tuir tempu ne’ebé determina.

Objetivu husi konstrusaun ne’e mak atu dignifika no valoriza kontribuisaun luta ba ukun rasik-an nian.

Sobrevivente Irenia Bi-Bui de F. de Sousa nu’udar defisiénsia fíziku durante tinan barak ona, labele halo movimentu ba mai, tur de’it iha kadeira roda, no nia iha oan na’in 9. Kondisaun atual durante ne’e uma didin de’it ho piku no taka ho tali tahan, enkunatu iha tempu udan sempre bee sulin tama iha uma laran.

Serimónia fatuk primeiru ne’e marka prezensa masimu husi representante prezidente autoridade Muinisípio Manatuto, Administradór Postu-administrativo, Comadante Polísia Postu, Autoridade local Xefe do suco, Xefe Aldeia, Lia na’in no Komunidade sira (©MediaVMAP)