S.E. Vice-Ministro Assuntos Parlamentares Timor-Leste, Sr. Adérito Hugo da Costa, acompanha Excia. Presidente Republika Timor-Leste, S.E. José Ramos Horta, hamutuk ho delegasaun ofisiál governo, halo vizita traballu ida ba companhia estaleiro Tsuneishi Co. Ltd lokaliza iha Fukuyama, Japaun. (photo/©media Presidencia Republica Timor-Leste/Abekha)

Osaka, 27 Agostu 2025 – Governu Timor-Leste reafirma nia kompromisu hodi loke dalan ba investimentu estratéjiku estranjeiru iha setór indústria marítima. Ne’ebé hatudu liu husi partisipasaun vise-Ministru Asuntus Parlamentares Timor-Leste, S.E Adérito Hugo da Costa, iha vizita traballu Prezidente Repúblika Timor-Leste, S.E. José Ramos Horta, hamutuk ho delegasaun ofisiál ida ba Tsuneishi Co. Ltd., empreza konstrusaun ró nian ida ne’ebé boot liu iha Japaun, lokaliza iha Fukuyama, Prefetura Hiroshima.

Delegasaun Timor-Leste viajen husi Osaka ba Fukuyama hodi uza komboiu super lais Shinkansen. To’o iha ne’ebá, líder Tsuneishi simu sira ho haksolok, no kontinua ho eventu lansamentu ba ró foun ida ne’ebé foin remata nia produsaun.

Iha lansamentu ne’e, Tsuneishi no delegasaun Timor-Leste aproveita oportunidade hodi diskute planu atu estabelese estaleiru foun iha Laleia. Bainhira hahu iha tinan ne’e, estaleiru Tsuneishi ne’e sei sai hanesan investimentu estranjeiru dahuluk iha setór indústria pezada marítima iha Timor-Leste.

(Photo/©media Presidencia Republica Timor-Leste/Abekha)

Durante aprezentasaun ofisiál, S.E Prezidente Ramos-Horta no S.E Vise-Ministru Adérito Hugo da Costa, simu briefing jerál sira kona-ba Tsuneishi nia perfíl no detallu sira liga ho mega-projetu ne’ebé planeadu iha Laleia. Lider Timoroan na’in rua ne’e mós rona aprezentasaun husi joven Timoroan nain 3 ne’ebé reprezenta joven Timoroan matenek na’in 21, mak oras ne’e hala’o hela estájiu iha kompañia refere. Joven sira ne’e fahe ba área importante, hanesan soldadura, elétriku, pintura, dezena no montajen ró nian. Sira nia prezensa hatudu kompromisu atu investe iha dezenvolvimentu rekursu umanu ne’ebé aliña ho projetu nia vizaun ba tempu naruk.

S.E Vise-Ministru Adérito Hugo da Costa hateten, “Joven sira ne’e aprende diretamente husi sentru indústria marítima mundiál. Bainhira estaleiru iha Laleia funsiona ona, sira mak sei fila nu’udar traballadór kualifikadu no prontu atu servisu.”

Estabelesementu estaleiru ne’ebé planeadu ne’e la’ós de’it envolve teknolojia no transferénsia abilidade sira, maibé mós iha potensiá atu sai forsa alternativu foun ida ba economia nasionál. Ho kapasidade produsaun iha nivel internasionál, instalasaun ne’e projeta atu kria empregu diretu no indiretu 4.000, estimula dezenvolvimentu infraestrutura apoiu oioin iha Manatuto, no hametin Timor-Leste nia pozisaun iha kadeia industriál globál.

(Photo/©media Presidencia Republica Timor-Leste/Abekha)

Aleinde ne’e, prezensa Tsuneishi sei loke oportunidade ba setór seluk, hanesan edukasaun vokasionál, servisu transporte nian, lojístika, no Pequenas no Médias Empreza (PME) ne’ebé bele halo parseria iha ekosistema indústria ró nian. Governu Timor-Leste haree investimentu ida-ne’e hanesan parte krusiál ida hosi nia estratéjia diversifikasaun ekonómika.

(Photo/©media Presidencia Republica Timor-Leste/Abekha)

Vizita ba Fukuyama ne’e hatudu sinerjia iha diplomasia ekonómika Timor-Leste nian. Vizita ne’e partisipa mós husi Embaixadór Japaun ba Timor-Leste, Kimura Tetsuya, no reprezentante sira husi Ministériu Negósiu Estranjeiru no Kooperasaun Timor-Leste, Sr. Manuel da Costa e Silva, no Sr. Celio Moniz, Charge d’Affaires a.i./Konselleiru husi Embaixada Timor-Leste iha Tokyo.

Liuhusi megaprojetu Tsuneishi ne’ebé planeadu iha Laleia, Timor-Leste la’ós sai de’it alvu ba investimentu boot, maibé mós prepara atu transforma nia estrutura ekonómika. Laleia sei bele sai nu’udar sentru industriál foun iha Sudeste Aziátiku, ho Timor-Leste sai nu’udar jogadór prinsipál iha indústria ró nian iha mundu.

Loading