Vice-Ministro dos Assuntus Parlamentares Excia. Aderito Hugo da Costa entrega prémiu  no Sertificado ba estudantes manan na’in sira iha kompetisaun lee poezia iha lian Portugesa, iha ambito selebrasaun loron Mundiál Língua Portugesa ne’ebé monu iha loron 05, fulan-Maiu 2025, Segunda-feira neé, iha Uma Fukun Parlamentu Nasionál.

Dili, 5 Maiu 2025, Parlamentu Nasionál hala’o serimônia komemorasaun loron Mundiál Língua Portugesa ne’ebé monu iha loron 05, fulan-Maiu 2025, Segunda-feira neé, iha Uma Fukun Parlamentu Nasionál.

Iha serimónia komemorasaun ne’e, Prezidente Grupu AP-CPLP, Maria Terezinha Viegas, hateten selebrasaun loron mundiál Língua Portugesa no loron língua Portugesa no Kultura iha CPLP ba tinan ida ne’e iha Parlamentu Nasionál ho tema “Língua Portugesa nu’udár Odamatan ba Mundu.”

Distinta Deputada Maria Terezinha Viegas afirma portugesa ne’ebé hanesan lian ofisiál ba nasaun sia inklui rejiaun administrativa espesiál Macau, tama iha bloku jeopolítiku oioin hanesan Uniaun Europeia, Mercosul ka BRIC no hanesan lian ne’ebé ko’alia barak liu iha hemisfera sul no uza husi ema milliaun 265 resin iha kontinente oioin tantu iha Europeia, Áfrika, Ázia no Oseania, ne’ebé konsideradu hanesan lian ida, husi hitu ne’ebé verdadeiramente globál liu iha planeta ne’e.

Iha Timor-Leste, lian Portugesa iha ninia valór no poder simbóliku ne’ebé iha tempu pasadu sai hanesan lian rezisténsia, klandestinidade no gerrilla, maibé mós hanesan lian diplomátika ida no luta ba rekoñesimentu direitu ba autodeterminasaun iha komunidade internasionál nia leet.

Prezidente Grupu AP-CPLP ne’e realsa nu’udar inan-aman ida de’it iha Sudeste Aziátiku, Timor-Leste bele asume nia an nu’udar ponte naturál entre mundu rua, ne’ebé ema hatene ona liu tinan 500 liu bá no sei sai ligasaun entre kultura no valór sira liuliu ba diálogu rejionál sira no sai mós odamatan seluk ba mundu.

Iha okaziaun hanesan, Embaixadora Portugál Iha Timor-Leste, Manuela Bairros, hateten língua Portugesa iha CPLP nian hanesan espasu ida ba afirmasaun unidade no hanesan fatór identidade ida ba Timor-Leste ne’ebé riku no kompleksa tebes tuir pontu de vista linguístiku.

Diplomata Portugés ne’e hatutan kualker língua iha mundu nu’udar instrumentu polítiku no  língua portugesa iha Timor hanesan fatór estratéjiku ba afirmasaun rejionál no mundu inklui instrumentu kulturál. 

Adezaun Timor-Leste ba ASEAN iha ona odamatan, ne’ebé sei sai fatór ligasaun entre ASEAN ho CPLP no Timor-Leste hanesan paíz joven ne’ebé foin harii iha dékada rua resin iha espasu língua portugesa, iha ninia pezu rasik tanba reprezenta Ázia, nune’e sei sai paíz ida ne’ebé sei iha variante língua Portugesa ne’ebé diferente ho portugesa iha Áfrika ka Brazil ne’ebé konsolidada iha CPLP nia laran. 

Entretantu, komemorasaun loron mundiál língua Portugesa ne’ebé prezide husi Prezidente Parlamentu Nasionál, Maria Fernanda Lay ne’e, partisipa mós husi Vise-Ministru Asuntus Parlamentares, Membru Parlamentu Nasionál, Sekretáriu Jerál Parlamentu Nasionál, Estudante Cafe Dili no Eskola Portugés Rui Cinatty Dili, ne’ebé taka ho serimónia fahe prémiu ba manan na’in kompetisaun lee poezia iha lian Portugesa.